SGK TARAFINDAN KARŞILANMAYAN KANSER İLAÇLARINA ÜCRETSİZ ERİŞİM MÜMKÜN MÜ?

Kanser tedavisi sürecinde hastalığın tedavisi için kullanılan birçok ilaç bulunmakta ancak bazı ilaçlar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmamaktadır. SGK’nın karşılamadığı kanser ilaçları arasında özellikle immünoterapi ve kemoterapi ilaçları bulunmaktadır. Bu durum kanser tedavisine başlayacak olan hastalar için ekonomik ve psikolojik bir yük oluşturmaktadır. Yeni nesil kanser ilaçları, ileri teknoloji araştırma ve geliştirme maliyetleri sebebiyle oldukça pahalıdır. Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”), Sağlık Uygulama Tebliği’nde (“SUT”) ve SGK’nın Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi’nde bulunan ilaçların bedellerini karşılamaktadır.  SGK, ilaçları geri ödeme listesine dahil ederken çeşitli kriterlere uygunluğunu değerlendirmektedir. İlaçların etkinliği, güvenilirliği, maliyeti ve Türkiye’de kullanımı gibi faktörler bu kriterlerden bazılarıdır. Ancak, kanser tedavisi gören hastalar için uzman doktorlar tarafından tavsiye edilen yeni nesil ilaçların bazıları bu listelerde yer alsa dahi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmamaktadır. Bu durum, hastalar ve aileleri için çok ciddi maddi yük oluşturmakla birlikte hastanın tedaviye erişiminde zorluklara yol açmakta ve bu nedenle hastanın mağduriyetini arttırmaktadır. Bu sebeple bu yazımızda SGK tarafından karşılanmayan kanser ilaçlarının ücretsiz erişimi amacıyla başvurulan hukuki yollara yer verilmiştir.

Öncelikle hasta, uzman doktorları aracılığıyla endikasyon dışı ilaç başvurusunda bulunmaktadır. Başvuru sonucuna göre yine hasta Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuru yaparak ilaç bedellerinin karşılanması talep edebilmektedir. Ancak uygulamada sıklıkla karşılaşılan durum SGK bu başvuruları ilk aşamada reddetmektedir. Bu durumda  hukuki süreci devreye sokmak gerekmektedir. Şayet hastanın SGK başvurusu reddedilmişse SGK’ya yapılan başvurunun reddinin iptali “Kurum İşleminin İptali ve İlaç Temini” davası iş veya idare mahkemelerinde açılmalıdır.

 Dava açılmadan önce dikkat edilecek noktalar ise;

1-Hastanın ilaç kullanım hakkı olmalıdır.

2-Dava açmadan mutlaka SGK’ya başvuru yapılmalıdır.

3- Tedavide kullanılması zorunlu olmalıdır.

Şayet bu hususlara dikkat edilmeksizin açılan davaların reddebileceği unutulmamalıdır.Diğer yandan dava açılırken hastanın tedavi süresince ilaçlarının ödenmesi talepleri ile beraber yargılama süresince hastanın ilaca erişiminde oluşabilecek mağduriyeti önlemek amacıyla yürütmenin durdurulması/ ihtiyati tedbir talebinde de bulunulması önemlidir.

Kanser ilaçlarında, ilaç temininde yaşanacak gecikmenin önlenmesi, hastaların hak kaybı yaşamaması ve yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurularak talep üzerine SGK’nın savunması alınmaksızın yürütmenin durdurulması/ihtiyati tedbir kararının öncelikli olarak verildiği görülmektedir. Zira SGK tarafından ödenmeyen kanser ilaçlarına erişimin olmaması  tedavi sürekliliği için büyük risk oluşturur. Yürütmenin durdurulması/ihtiyatı tedbir kararı, bu ilaçlara erişimin kesintisiz sürdürülebilmesini sağlayacağı açıktır. Mahkeme tarafından yürütmenin durdurulma/tedbir kararın verilmesiyle tedavin devamında hasta, ilaç bedeli ödememektedir. Belirtmek gerekir ki dava açarken hastalık durumunu ve ilacın gerekliliğini kanıtlayıcı doktor raporları, ilacın medikal açıklamaları ve SGK’nın ret kararı gibi belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde sunulması da şarttır. Doğru hazırlık ve profesyonel hukuki destek ile davalardan olumlu sonuç alındığı görülmektedir. Hem tedbir kararı ile hem de yargılama sonucunda SGK tarafından karşılanmayan ilaçlara mahkeme kararı neticesinde ücretsiz erişim sağlanabilecektir.

Av.Deniz Pırıl Akcan